Okulary w stylu steampunk - przegląd

Trzeba przyznać, że okulary steampunk są bardzo interesujące. To maszyny to oglądania, podglądania, wnikania w niewidoczne aspekty obrazu stąd mnóstwo klamerek dodatkowych szkieł. Dziś o okularach steampunk - mały przegląd. Trzeba Wam wiedzieć, że był to także trend w roku 2010 ale w baaaardzo lightowej wersji, oryginalny steampunk jest po prostu niesamoiwty - niepokojący jak całe sci-fi. Ja skupię się na okularach ale nieco przedstawie cały ruch aby wiedzieć o czym mowa. Przy pisaniu tekstu ogolnego korzystałam z steampunkowej encyklopedii: www.republika.pl/steampunk

STEAMPUNK (w latach 1990. nazywany "VSF", czyli Victorian Science Fiction) powstał jako nurt fantastyki sięgający do samych korzeni sci-fi: do XIX-wiecznej powieści naukowej (scientific romance), XVIII-wiecznego gotyckiego horroru i pulp fiction z początków XX wieku. Wszystkie fantazje technologiczne i maszynowe z XIX, które okazały się chybione i bez prawa bytu znajdziemy właśnie w steampunku. Steampunk łączy stare mity z nowymi - Wiek Pary (stąd steam) ale z perspektywy obrazowburczej, nie liczącym się z nikim, nihilistyczną postawą wieku XX i XXI (stąd punk).

Jego nazwa wywodzi się od cyberpunku, futurystycznego szału lat 1980. Cyberpunk to mroczna industrialna przyszłość, a steampunk - mroczna industrialna przeszłość. Steampunk jest więc o wiele bardziej interesujący chociażby wizualnie bo skrajność łącza się wyrażniej. Nowoczesne technologie materiały i pomysły dostępne w XIX w.. Steampunk nie zatrzymał się na jednym rodzaju łączenia - to naturalne, że podążał za innymi konfiguracjami układanki, coraz częściej też skłaniał się ku horrorowi, przerysowaniu w fantastyce.

Jednym z nich jest wywodzący się z subkultury gotów NEO-WIKTORIANIZM, formalnie będący odwrotnością steampunku. O ile bowiem steampunk "eksportuje" do XIX wieku elementy dzisiejszej cywilizacji (technikę, popkulturę, idee), to neo-wiktorianizm "importuje" z XIX wieku styl i atmosferę. W miarę jak kolejne dekady przestają być dla nas "historią najnowszą", stają się przedmiotem zainteresowań steampunku, a właściwie znacznie szerszego nurtu, jakim jest RETROFUTURYZM. Bawimy się czasem, latami, miesza się wszystko ze wszystkim.

Okulary są ważnym elementem i bardzo charakterystycznym - zarówno dla steampunku jak i cyberpunku jak i neo-wiktorianizmu. Tak jak wspomniałam dużo różnych elementów składowych np. skórzane boki, dodatkowe soczewki, często też zauszniki (są tak wygięte aby bardzo mocno przylegały do głowy). Okulary też były zmechanizowane. Często takie gogle było jednooczne z przepaską, często zastępowały oko po prostu, które straciło się po np. konfrontacji z maszyną. Wielu projektantów mocno inspirowało się tą ideą. Są nawet projektanci a raczej ludzie zajarani pasją, którzy  w projektowaniu okularów widzą swoje spełnienie (adresy przykładowych na dole).

Dlaczego aby wyglądać jak steampunk należy nosić takie okulary?

Ze względów praktycznych i ikonotwórczych - Jest to symbol zabezpieczenia się (w tym wypadku oczu) przed nowymi mechanicznych wynalazkami, groźnymi substancjami i nieliczeniem się z człowiekiem w fabrykach w epoce wiktoriańskiej. Czyli człowiek kontra maszyna.

Takie gogle można stworzyć samemu / samej, jeśli ktoś ma ochotę: steampunk hand made i jak zrobić okulary steampunk. Obie strony po angielsku. Także wiele stronek na youtube i innych video. np. How to make Steampunk Goggles, Threadbanger. To bardzo popularne w tej kulturze, bo i skąd brać takie cuda - często od innych hand madowców właśnie. Właściwie nie wiele trzeba - skóra, szkiełka, trochę metalu.

Utwory steampunkowe, z wikipedii:

Najbardziej znane w Polsce powieści steampunkowe to:

• Maszyna różnicowa (The Difference Engine) Bruce’a Sterlinga i Williama Gibsona, 
• Alteracja (The Alteration) Kingsleya Amisa, 
• Dworzec Perdido (Perdido Street Station) 
• Chiny Miéville’a
• Maszyna Lorda Kelvina (Lord Kelvin's Machine) Jamesa Blaylocka.

Znane steampunkowe komiksy to:

• Mroczne miasta (Les Cités Obscures) autorstwa Françoisa Schuitena i Benoîta Peetersa, 
• seria Liga Niezwykłych Dżentelmenów (The League of Extraordinary Gentlemen) Alana Moore'a, 
• niektóre komiksy DC Comics z serii Elseworlds, 
• manga Hiromu Arakawy Fullmetal Alchemist 
• a także polski komiks Pierwsza brygada Tobiasza Piątkowskiego.

Do filmów reprezentujących gatunek można zaliczyć:

• Bardzo dziki zachód (Wild Wild West) Barry’ego Sonnenfelda, 
• trzecia część trylogii Powrotu do przyszłości (Back to the Future Part III) Roberta Zemeckisa, 
• Ligę niezwykłych dżentelmenów (The League of Extraordinary Gentlemen) Stephena Norringtona, opartą na komiksie Alana Moore'a o tym samym tytule, 
• W 80 dni dookoła świata (Around the World in 80 Days), 
• wariację na temat znanej powieści Juliusza Verne'a Franka Coraciego, 

czy filmy anime:

• Steamboy (Suchimuboi) Katsuhiro Otomo 
• oraz Nausicaä z Doliny Wiatru, Laputa – podniebny zamek 
• i Ruchomy zamek Hauru Hayao Miyazakiego.

Grami fabularnymi osadzonymi w realiach steampunku są

• angielskie Castle Falkenstein, Victoriana (dwie nieco odmienne edycje), 
• Unhallowed Metropolis, Iron Kingdoms, Etherscope,
•  Space 1889 jak 
• i polskie Wolsung oraz Trójca. 
• Należy do nich też częściowo gra przygodowa Syberia. Do tego gatunku należy też zaliczyć kilka dodatków do systemów ogólnego przeznaczenia GURPS (3ed: m.in. Steampunk) czy d20 (OGL Steampunk). Komputerowymi grami osadzonymi w tych realiach są RPG: Arcanum, Final Fantasy VI, Fable III oraz serie gier Thief i Myst.

Jeśli kogoś zainteresował temat to przydatne adresy:
http://www.republika.pl/steampunk
http://efanzines.com/SAC/Steampunkopedia.pdf
http://www.atomefabrik.com (tu można kupić okulary od handmodowca już od 30 funtów)
http://www.steampunklab.com
http://brassgoggles.co.uk/